RASİM CİNİSLİ DEMİREL'İ ANLATTI

Demirel’i daha ilk günden çözmüş
Yıllarca
sağ kesimin oyları ile iktidara gelen fakat son dönemlerde ******'dan
daha solcu kesilen Demirel'i ilk çözen kişi olan Rasim Cinisli
Demirel'i anlattı.

27
Mayıs’tan sonra MTTB’yi solun elinden alarak sağın ilk başarısına imza
atan Rasim Cinisli, Demirel’in devlet idaresini bilmediğini Meclis’teki
ilk yılında anlamıştı. Hanedan üyelerine affı da o gündeme getirmişti.

‘Ben hayatımda iki büyük rüzgâr yakaladım. Biri Millî Türk Talebe
Birliği (MTTB) Genel Başkanlığında, diğeri de DYP İstanbul İl
Başkanlığı sırasında. Ama ikincisinin değerini DYP yönetimi bilemedi.
Kim bilemedi? Özer Çiller bilemedi. Beni birtakım akçeli işlere
karıştırmak istiyordu. Benim o işlerin dışında bir yapım vardı.

-Hiç yüz yüze geldiniz mi Özer Çiller’le?

Üç defa geldim. Biri, il başkanlığını kabul ettiğim gün Ankara’dan
uçakla İstanbul’a dönerken, ikincisi de Sait Halim Paşa Yalısı’nda.
Bana dedi ki ‘Sayın Cinisli, siz nasıl bir insansınız, sizi tanımak
istiyorum.’ ‘Hayrola’ dedim. ‘Ben’ dedi ‘kime sorduysam sizin
hakkınızda öyle şeyler söylediler ki böyle bir insan olur mu dedim. Çok
iyi şeyler söylendi hakkınızda.’ Üçüncü konuşmamda ayrıldık zaten. O da
anlatmaya değer bir iştir yani. Yetkisiz ama etkili ellerin parti
yönetimine bu denli girdiğini orada gördüm. Ama ben işin başında Tansu
Hanım’a söylemiştim. ‘Biz Süleyman Demirel’den ders gördük. Siyasette
insanı kullanırlar, sonra sigara izmariti gibi ayağının ucuyla ezer,
kapı eşiğine bırakırlar. Böyle bir tecrübe yaşamak istemiyorum’
demiştim.”

Sözü geçen kişi, Tansu Çiller’in, 1994’ün son günlerinde, DYP’nin bir
türlü dikiş tutturulamayan İstanbul’daki parçalanmışlığını sona
erdirmesi için partinin il başkanlığına getirdiği eski Adalet Partisi
(AP) ve Demokratik Parti milletvekili Rasim Cinisli. Cinisli, var gücü
ile, Adnan Menderes’in Demokrat Partisi’ndeki gibi sol karşıtı
eğilimleri Demokrat Parti fikri altında bir araya getirmeye çabalamış,
bunda epey de başarılı olmuştu. Hatta Tansu Çiller bile bundan çok
memnun kalarak önünü açmıştı. O kadar ki kabinedeki bakanı bile
Başbakan Çiller’e ulaşmak için ondan ricada bulunmuştu bir keresinde.
Ancak bir süre sonra yoluna bazı taşlar düşmeye başlayınca bu işin
‘tamam’ olduğunu anladı. İlginç olan, işi kabul etmeden önce tüm
bunların Tansu Çiller ile konuşulmuş olmasıydı.

Rasim Cinisli’nin, hayatı öğrencilik yıllarından itibaren
milliyetçi-muhafazakâr çevreler açısından başarılarla doludur. 1965
yılında MTTB Başkanlığı’nı solun elinden alarak o dönem için sağın ilk
önemli başarısına imza atmıştır. Bu süreçte, seçimleri yine eski sol
yönetimin kazandığını sanarak onlara para gönderen Sovyet Rusya’nın
öğrenciler üzerinden komünizme desteğini de ortaya çıkaran odur.

Sonrasında, 12 Ekim 1969 seçimlerine katılabilmek için yaşını bir yıl
büyüten Cinisli, Erzurum’un kurt politikacılarını da geride bırakarak
ilk sıralarda Meclis’e girmeyi başarmıştır. Fakat çok kısa sürede
Demirel’i tanıyıp onunla ülke idaresine yönelik fikir ayrılığına düşer
Cinisli. Sadece o değil. Onun gibi, sonradan sayıları 41’e kadar düşse
de girişimleri 72’ler Muhtırası olarak anılacak milletvekilleri vardı
AP’de. Cinisli, bir tarafta siyasi ikbal, bir tarafta kafasındaki
millî-manevi ideallerle örtüşmeyen Demirel’in gidişatını koyup, vicdan
muhasebesi yapar. Siyasi ikbali bir yana bırakıp o zor kararı verir.
Henüz bir yıllık milletvekili iken, sola açık bulduğu bütçe oylamasına
‘hayır’ oyu vererek Demirel hükûmetinin düşürülmesine vesile olanlar
arasında yer alır.

Bunun üzerine Cinisli dâhil bir kısım milletvekili partiden ihraç
edilince, Ferruh Bozbeyli’nin başkanlığında 18 Aralık 1970’te
Demokratik Parti’yi kurup, hızla teşkilatlanmaya başladılar. 12 Mart
1971 muhtırasına da az bir süre vardır. Adana ve İzmir mitingleri için
hâlâ Cinisli “Ben hayatımda –bugün dâhil– öyle coşkulu ve büyük miting
görmedim.” demektedir. Fakat parti 12 Mart’tan sonra tek bir yerde dahi
teşkilatlanma sağlayamaz. Vatandaş, ‘evet, bunlar dürüst, namuslu
adamlar’ diye düşünse de sevip sevmediğine bakmadan yeter ki sivil
idare olsun diye yine Demirel’den vazgeçmemiştir: “Hatta şu kadarını
söyleyeyim. Erzurum’da muteber insanlardan Alvarlı Hocam bana bir
mektup yazdı. O mektubu saklarım hâlâ. Mektubunda ‘Rasim Bey, canavarı
görünce çoban değneğine sarılırlar.’ dedi. Özeti bu.”

1974’te Osmanlı
Hanedanı’nın erkek üyelerinin Türkiye’ye girişini sağlayacak maddeyi
Meclis kürsüsünden seslendiren de Rasim Cinisli’dir. Peki, kimdir Rasim
Cinisli?

Kendisinin anlatımlarına göre, rivayet olunur ki Sultan Murat zamanında
sarayda içağası, bugünkü içişleri bakanlığı gibi bir konumda bulunan
Cinisli’nin büyük büyük dedelerinden Hacı Ömer’in oğulları Celali
İsyanlarını bastırmak ve toprağı işlemek üzere üç koldan bölge ve
civarında vazifelendirilmiş. Oğullarından biri Erzurum’a, biri Şam’a,
diğeri de Trabzon’a gitmiş. Rasim Cinisli’nin ailesi Erzurum’un Aşkale
ilçesinin Cinis köyünden olan koldan. Kanunu çıkınca aile Cinisli
soyadını almasına rağmen asıl unvanları Hacıömeroğulları’dır; ki
Trabzon’dakiler bu soyadını kullanmaya başlamış bile.

Cinisli’nin büyük dedesi Abdürrezzak Bey, büyük arazi ve ilim sahibi
olan, el yazması kitapları bulunan bir zattır. Onun torunu da
Cinisli’nin dedesi olan Tahsin Bey çok saygın biridir. I. Meclis’e
davet edildiği hâlde bu sorumluluğu kabul edememiştir. Ahmet Hamdi
Tanpınar, Beş Şehir adlı kitabında Cinis beylerinden bahseder ve Rasim
Bey’in babası Naci Bey’in misafiri olur. Naci Bey evliliğini Ulviye
Hanım’la yapar. Ulviye Hanım’ın babası da Erzurum’da Kırbaşzade Fevzi
Bey diye maruf, Ermeni mezaliminde şehri korumak için geceleri mahalle
mahalle gezip Ermenilere karşı savaşan biridir. Hakkında türküler de
yakılmış Fevzi Bey’in bir özelliği de, Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin ilk
kurucusu ve Erzurum Kongresi hazırlayıcılarından olmasıdır. Daha
sonraki siyasi karmaşada çiftliğine çekilmiş olmasına rağmen adli
merciler önüne çıkarılmadan kurşuna dizilenlerden biridir. Emir
verenlerin başında Tatar Hasan Paşa vardır. Ki, o da yazar Çetin
Altan’ın dedesidir.

Naci Bey ile Ulviye Hanım’ın Sadrettin, Kadrettin, Besim, Rasim ve
Şevki isimlerini verdikleri beş çocukları olur. Kışı Erzurum’da,
yazları köyde yaşayan Cinisli’nin hayatında köy çok etkilidir.

Erzurum’da Tatbikat İlkokulu’nda eğitime başlayan Cinisli, Erzurum
Lisesi’ni 1958 senesinde bitirir. Çok renkli bir lise hayatı olur. Lise
adına konuşmaları o yapar, nutuklar hep ona bakar. 1960 darbesinin
ardından Ötüken Yayınevi’ni birlikte kuracağı arkadaşlarından Nevzat
Kösoğlu da liseden arkadaşları arasındadır. Nevzat Kösoğlu, yazdığı
hatıratında Rasim Bey’in Ötüken’den neden ayrıldığını
hatırlayamamıştır. Cinisli’nin Ötüken’den ayrılmasının sebebi 69
seçimlerinde milletvekili olmasıdır. Ve bu yolu, ticaretle siyaseti
birbirinden ayırmak için tercih etmiştir.

1958-59 senesinde
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde okumaya başlayan Cinisli, o
zamanlar Mehmet Barlas –ki Marksist gençliğin önderlerindendir–, Ahmet
Ketenci, Bozkurt Nuhoğlu gibi günümüzün tanınmış solcu şahsiyetleri ile
karşı karşıya mücadeleye başlarlar. Özellikle Cinisli, Nevzat Kösoğlu
ve Niyazi Özdemir ‘bu mücadelenin üç temel taşıdır’. Cinisli’nin
hayatının bu dönemi bile başlı başına bir romandır aslında. O güne
kadar Halk Partisi Gençlik Kolları’nın hâkim olduğu Hukuk Fakültesi’nde
Genç Hukukçular Grubu’nu kurarak mücadeleyi başlatırlar: “27 Mayıs,
Halk Partisi’nin, hatta İsmet Paşa’nın gizli mimarlığını yaptığı bir
olay. İsmet Paşa’nın altında kademeli olarak Turhan Feyzioğlu var,
üniversite ile meşgul olan. Feyzioğlu ile birlikte Muammer Aksoy’lar
var Ankara’da. İstanbul’da da Tarık Zafer Tunaya’lar, İsmet
Giritli’ler, (Ali Nail) Kubalı’lar gibi bir grup var. Ayrıca dernek ve
cemiyetlerin içinde olanlar, işte Orhan Birgit, Suphi Baykam, Nejat
Çermen, Kemal Okvuran, Metin Kumbasar, Memduh Erdem’ler var.”
Ergenekon’da da yine üniversiteler ve yine rektörler var ama, neyse…

Yassıada duruşmalarını bir hukuk öğrencisi olarak izleyen Cinisli,
orada Menderes’in devlet sırlarını hayatı pahasına savunup dik duruşuna
şahit olur. 27 Mayıs sürecinde CHP şemsiyesi altında olmayan herkes
gerici, düşük, kuyruk, yobazdır. Kimsenin kimseye selam veremediği bir
ortamda mücadeleye girişen milliyetçi muhafazakâr bu gençler
kendilerini ispat etmeye çalışırlar. 27 Mayıs’tan sonra Millî Birlik
Komitesi (MBK) üyelerinin İstanbul Üniversitesi’ne gelip darbeyi
anlatacakları bir toplantı öncesi cesaretleri yerine gelir. Kastro Nuri
lakaplı Nuri Yazıcı, 3-4 bin kişinin bulunduğu amfide ‘Ali Fuat Başgil
istifa’ diye bir yazı yazar tahtaya. Cılız bir alkış sesi duyulur.
Ardından biri çıkar ve o yazıyı siler. Bu sefer çok kuvvetli bir alkış
kopar: “O zaman anladık ki biz üniversitede varız.” Bu hadise,
milliyetçi muhafazakâr gençlik için bir başlangıç noktası olur.

İkincisi ise İstanbul Üniversitesi’nin bahçesinde ****** anıtının
önünde komünizme karşı nutuk atmaya başlayınca olur. Ortalık karışır.
7-8 milliyetçi-muhafazakâr öğrenci kendilerini Rektör Sıdık Sami
Onar’ın odasında bulur. Garnizon Komutanı Faruk Güventürk de odadadır.
Eşi Erzurumlu olan Güventürk, bir gece önce, 12 Mart’ta Erzurum’un
Kurtuluş Balosu’nda Cinisli’nin kılıç (köroğlu) oyununu beğeniyle
izlemiştir. O gösteride elinden yaralanan Cinisli’yi bandajdan tanır:
“Dadaş sen de mi bu gericilerle, bu yobazlarla, bu kuyruklarla
berabersin? Yakıştıramadım sana’ dedi. Ben de “Paşam ben Erzurumluyum,
Moskofların şehid ettiği dedelerimin kan izleri bugün bile Aziziye
Tabyaları’nın duvarlarında duruyor. Dünyanın neresinde olursa olsun iki
kişi komünizmi telin ediyorsa üçüncüsü mutlaka ben olurum’ dedim.
Rektör paşaya, paşa rektöre baktı. Bir süre sessizlik olduktan sonra
Güventürk, ‘Çıkın dışarı’ dedi.”

O sözden sonra Rasim Cinisli sağcı öğrenciler arasında bir nevi lider
konumuna geçer. Bu, âdeta MTTB Başkanlığı’na giden yolun ilk basamağı
olur. Cinisli, Niyazi Özdemir ve Nevzat Kösoğlu, üçü, fakültelerdeki
talebe cemiyetlerinin yönetimlerine girmedikleri hâlde seçimleri idare
etmeye başlarlar. 1960 ile 65 arasında sağcı öğrencileri organize
ederler. O süreç sonunda, 18 Mart 1965’te Bursa’daki seçimlerde o ana
kadar hep solun elinde bulunan Millî Türk Talebe Birliği’ni almayı
başarırlar. Başkanlığı döneminde çok ilginç hadiseler yaşar. Birisi
Demirel ve İsmet İnönü ile ilgilidir.

DEMİREL’İN TAVRI ÇOK AĞRIMA GİTTİ

MTTB Yönetim Kurulu, seçimlerden sonra başkente gitmeyi âdet edinmişti.
Cinisli’yi de alıp bakanlar ve Meclis üyeleri ile görüşmeler yapmak
üzere Ankara’ya götürürler. Meclis Kulisi’nde karşılaştıkları Bülent
Ecevit, Cinisli dışındakileri tanımaktadır. Hemen onları İsmet İnönü’ye
götürür. İnönü, Meclis oturumundan çıkıp Turan Feyzioğlu, Kemal Satır
ve Ali İhsan Göğüş ile beraber onları CHP Grup odasında hemen kabul
eder. İnönü “E, anlat bakalım, ne yapıyorsun” diyerek söze girer.
Cinisli’nin cevabı “Siyasi partiler gençlik hareketlerinden elini
eteğini çekmeli” olur. Bu sefer İnönü “Bunun bir kanunu yok mu? Siz de
karıştırtmayın” deyiverir. Cinisli de “İzin vermiyoruz da onlar
dolanarak geliyor” deyince yeni ekibin CHP zihniyetinde olmadığını
anlayan İnönü konuşmayı daha uzatmaz. Hatta nezaket kurallarını da
ihlal ederek ikram ettiği çayı içmeden kalkıp gitmek ister. Fakat
yanındakiler mâni olur.

İnönü’yle böylesi bir diyaloğa giren Cinisli, diğer parti liderleri ile
de görüşmeyi kafasına koyar. AP’nin başkanı olan Süleyman Demirel’den
araya adam koyarak randevu almaya çalışır, ancak iki gün sonraya
alabilir: “Demirel’in bizi böyle bir zoraki kabulü var. Demirel kapıya
karşı şöyle ensesini dönmüş, elinde de tokmak. İçeriye talebe lideri mi
giriyor, tavuk mu giriyor umurunda değil. Yanına kadar gittik, zoraki
bir kıpırdadı. Kalktı, ‘buyurun’ falan dedi. Benim çok ağrıma gitti bu
tavır.”

-Orada onunla ilgili bir değerlendirme yaptınız mı?

“Yaptım. Üç-beş dakika konuştuk. Vaktini fazla israf etmemek için
‘Tamam beyleeer’ dedi, kalktı. ‘Allah’a ısmarladık’ demek üzereyken ben
‘Sayın genel başkan, CHP sola verdiği tavizle gençliğini İşçi
Partisi’ne kaptırmıştır. DP, gençliğe önem vermediği için malum akıbete
uğramıştır. AP’nin gençliği yoktur. AP aşağıya kök salmaya, yukarı
filiz vermeye mecbur bir orta kuruluştur. Gençliği yoktur.’ der demez
‘Rasim Bey buyurmaz mısınız?’ dedi. Ben de ‘Teşekkür ederim. Bugünlük
bu kadar ziyaretimizi kabul edin.’ dedim ve çıktım.” Diğeri daha da
mühim. Hep tartışılan komünizm propagandası için Sovyet Rusya’dan gelen
finans desteğinin ortaya çıkarılmasıdır. Bir gün bankacı, Sovyet
Rusya’dan Osmanlı Bankası’na MTTB adına para geldiğini haber verir.
Ruslar, muhtemelen 1965 seçimlerini de eski solcu yönetimin kazandığını
zannetmektedirler hâlâ.

Cinisli hemen dekontları alıp Başbakan Suat Hayri Ürgüplü’ye çıkar.
Bunun öncesinde AP Başkanı Demirel’den randevu ister, o yine iki gün
sonraya atar. Derken Başbakan Ürgüplü’ye belgeyi götürür. O da anında
Demirel’i çağırır. Süleyman Demirel, randevu vermediği kişileri
başbakanın yanında görünce kıpkırmızı kesilir. Ürgüplü, Cinisli’yle
sohbet eder, sırtını okşar, ‘Sen git, tetkikini yaptırır, sana bilgi
veririz’ der. Aradan çok kısa bir süre daha geçer. Sovyet Rusya’dan
ikinci kez MTTB hesabına para gelir. Cinisli onu da Ürgüplü’ye
bildirir. Üçüncü kez para gelince Rasim Cinisli spekülasyonların önünü
kesmek için hemen notere beyanda bulunur. Paranın bir kısmını alır.
Fakat sonradan tekrar almaya gittiğinde izlendiğini fark eder. Aldığı
parayı da notere söylediği gibi Komünizmle Mücadele Derneği’ne havale
eder. Fakat Başkan İlhan Darendelioğlu bunu kabul etmez. Cinisli’nin
hatırlayabildiği kadarı ile gelen paraların miktarı 4-5 bin dolar
civarındadır.

Rasim Bey’in planı, tümüyle belgelediği bu olayı, o zaman ikinci
öğrenci oluşumlarının çatı kuruluşu olan ve solun elinde bulunan
Türkiye Millî Talebe Federasyonu seçimlerinde kullanmaktır. Fakat
İstanbul Üniversitesi Talebe Birliği Başkanı Mehmet Şavata, çok zayıf
bir noktaya geldiği anda bu bilgiyi ağzından kaçırınca Cinisli de olayı
duyurmak zorunda kalır. Kamuoyunda şok etkisi yapar olay. Bu hadiseden
sonra bir gün AA’nın bir bayan muhabiri Cinisli’ye şöyle bir itirafta
bulunur: “Sen ne biçim adamsın! İsmet Paşa’ya söz verdik. Seni 3-4 ayda
alaşağı edeceğimize. Bir açık vermedin be bize!”

MTTB o zaman 29 Mayıs İstanbul’un Fethi gününün formalite olmaktan
çıkarılarak halka indirilmesine de vesile olur. Kıbrıs, Pakistan
mitingleri yapar. Çanakkale Şehitliği’ne ziyaretler düzenler.

1969 seçimlerinde, Erzurum’dan ikinci sırada TBMM’ye girer. Daha ilk
yılında yaşadığı birkaç hadise ile Demirel’in yönetimine ters düşer.
Türkiye’yi karıştırmayı hedefleyenler, özellikle sol, silaha sarılmış,
Yıldız Teknik Okulu’nda bir öğrenci vurulmuştur. Hasan Korkmazcan gibi
kendisi de üniversite derneklerinden geldiği için Cinisli bu olayı
araştırmak ister. Sonunda Korkmazcan grup toplantısında olayları
değerlendiren bir konuşma yapar. O kürsüden inmeden Demirel sözü alır
ve o meşhur konuşmayı yapar: “Devlet güçlüdür, devlet kuvvetlidir.
Üç-beş anarşistin yolda yürümesi ile yollar aşınmaz.” Demirel ardından
da Rasim Cinisli’ye doğru döner: “Yani’ dedi ‘Türkiye’de demokrasiyi
MTTB mi kurtardı?”

Cinisli böyle bir tokadı beklememektedir. Yanlış yaptıkları hissine
kapılır önce. Fakat Demirel’in bir hafta sonraki konuşması, Cinisli’yi
yine şaşkına döndürür: “Eyvah’ dedim, ‘bu zat devleti bilmiyor.”

Bu süreç sonunda AP Meclis’te, ‘Yeminliler’ 41’lerin oluşturduğu iki
gruba ayrılır. Cinisli gibi düşünenler zamanla partiden ihraç edilince
onlar da Demokratik Parti’yi kurarlar. 12 Mart’ı burada karşılayan
Cinisli, o zaman yaşananlara ancak seneler sonra ortaya çıkan
hatıratlar sayesinde vâkıf olabilir. Fakat asıl merak ettiği gerek 27
Mayıs’ın gerekse 12 Mart’ın ve diğer darbeci hareketlerin ‘dış
bağlantılarının varlığıdır.

EYVAH! CHP ATEŞ PÜSKÜRECEK

Demokratik Parti’nin en önemli hizmetlerinden biri, 1974 Af
Kanunu’na ilave edilen 8. madde ile hanedanın erkek mensuplarının
ülkeye girişine imkân sağlaması olur. Tabii bu kolay olmamıştır. Bülent
Ecevit’in ‘Vahdettin hain değildi’ açıklaması üzerine Süleyman
Demirel’in 2005 yılında ‘Bu konular Türkiye’de daha 50-100 sene
konuşulmaz’ dediğini de hesaba katarsak, o yıllarda böyle bir girişimde
bulunmanın ne denli ateşten gömlek olduğunu anlamak mümkündür.

Trabzon milletvekili Necati Çakıroğlu, konuyu Demokratik Parti
grubunda ayaküstü gündeme getirir. Kamuoyunda ‘saltanatı istiyor,
hilafeti istiyor’ gibi tartışmaları beraberinde getireceğinden bu işi
kimin üstleneceği tartışıldığı bir anda parti adına Cinisli bu görevi
alır: “Ben birinci konuşmamı yaptım. O arada CHP’den birkaç kişi söz
istedi. ‘Eyvah, ateş püskürecek, şimdi neler söyleyecekler?’ dedik.”
Cinisli’nin konuşması tatminkâr bulunur. Fakat Meclis’te oylama
sırasında CHP aleyhte oy kullanır.

Tabii bu arada Hürriyet, devlet gazetesi olmanın gereğini hemen
yapar! Demokrat Partililerin ‘hırsıza, bölücüye’ af çıkarken suçu
olmayanların ülkeye girişine engel teşkil eden bir durumun ortadan
kaldırılmasını ‘Osmanlıların son oyunu. Türkiye üzerine herkes bir
pazarlığa girişmiştir.’ şeklinde bir dizi yazı yayımlayarak engellemeye
çabalar Hürriyet. Bu arada af, Senato’ya gider. Cumhuriyet Senatosu’nda
AP çoğunluk, CHP azınlıktadır. Herkes bu iş tamamdır diye beklerken
AP’li İhsan Sabri Çağlayangil’in öncülüğünde 8. madde Senato’da kanun
metninden çıkarılır.

Cinisli’nin tahminine göre, gazetenin ‘hilafeti, saltanatı istiyorlar’
çıkışına karşı Demirel, suçlamalardan kurtulmak ve tehlikeden kendisini
sıyırmak için 8. maddeyi metinden çıkarmayı düşünmüş olabilirler. Fakat
bulunan kılıf başkadır: “Arsızlar, hırsızlar, vatan bölücülerin affı
için çıkarılması düşünülen bir metinde böyle bir madde yer almasın. Ona
müstakil bir kanun yapalım.” Gerekçe makul fakat Demirel 2005
Türkiye’sinde dahi bu konunun konuşulmasına taraftar değildir hâlâ.

Mücadelelerden sonra kanun ikinci kez Meclis’e gelir. 15 Mayıs 1974’te
Meclis’ten geçen kanun için CHP bu sefer çekinser kalır ve 8. madde
ittifakla kabul edilir. Osmanlı şehzadelerine vatan yolu açılır.

Bu arada 1974 Af Kanunu konusunda bugün yanlış bilinen bir husus
vardır. Kanunun belli bir noktası Meclis’te görüşülmüş fakat kabul
görmemiş. Konu Anayasa Mahkemesi’ne gidince usul yönünden bozulmuş.
Dolayısıyla mahkeme bir usul maddesini iptal ettiği için otomatik
olarak bütün hapishaneler boşalmış. Affın bu kadar geniş uygulanması
Meclis’in kararı değil, Anayasa Mahkemesi’nin icraatıdır yani. Fakat
sol, istediğini almış, taraftarlarının tamamını salıverilmiştir bu
kanunla.

Eski cumhurbaşkanlarından Celal Bayar’ı evinde ziyaret ettikleri bir
anda, af kanunu ve Anayasa Mahkemesi’nin tavrı gündeme gelince Bayar,
‘Genç Mebus’ dediği Cinisli’ye tarihî bir itirafta bulunur: “Hâkimlerin
yanlışını, cumhuriyet tarihindeki hukuk kurumunun tutarsızlığını ifade
etmek için ‘Biliyorsun ben Abdülhamid’e silah çekmiş bir adamım. Ama
şimdi anlıyorum, -o zaman 91 yaşında idi- bu yaşımda itiraf edeyim,
Abdülhamid’in kurmuş olduğu adalet mekanizmasını, onun yetiştirmiş
olduğu hâkimleri biz cumhuriyet tarihinde yetiştiremedik’ dedi.”

Cinisli’nin çok aktif bir öğrencilik hayatı olduğu ve DP çizgisinden
geldiği için de Menderes ailesiyle pek çok hatıratı vardır. Bir tanesi,
Yüksel Menderes’in vefatında, taziyede bulunmak üzere ziyaretlerine
gittiğinde gerçekleşir. Yassıada’da Menderes’i savunan, o sırada da
Millî Eğitim Bakanı olan Orhan Cemal Fersoy da taziyeye gelir ve Berin
Hanım’a “Bu aileye siyaset iyilik getirmiyor. Başbakan ve Yüksel Bey’in
bu yolda hayatları söndü. Allah bağışlasın Mutlu Bey ve Aydın Bey’e
izin vermeyin.” der. Berin Hanım’ın cevabı hâlâ Cinisli’nin
hafızasındadır: “Berin Hanım ‘Siyaset, devlete millete hizmet etmek
için yapılmaz mı? Eğer kaderde varsa trafik kazaları da var. Çocuklarım
vatana millete hizmet etsinler de varsın ne gelecekse bu hizmet için
gelsin başıma’ diyerek Aydın ve Mutlu beylere siyaset yolunu
göstermiştir.”

Aile ile ilgili bir başka hatırası şöyledir Cinisli’nin: “Yine taziye
ziyaretinde Fatin Rüştü Zorlu’nun annesi Güzide Hanım da vardı. Güzide
Hanım bir uçak yolculuğunda İsmet İnönü’yü yakasından tutup ‘Oğlumun
katili’ diye, yüzüne karşı haykırmıştı. Nasıl oldu ise Güzide Hanım
yine celallendi ve ordu aleyhine verdi veriştirdi. Bunun üzerine Berin
Hanım, Güzide Hanım’a ‘Abla haksızlık etmiyor musun? Ordumuz Peygamber
Ocağıdır. İçlerinden çıkan üç beş maceracı yüzünden orduya ta’n edilir
mi?’ demişti.”

1976’da Süheyla Hanım’la evlenip Fevzi, Murat ve Zehra isimlerinde üç
çocuğu dünyaya gelen ve 1977’de TBMM’ye veda eden Cinisli, iki defa oy
isteyip aldığı Erzurumluların karşısına ‘Demirel’de yanıldım, Bozbeyli
ile de siyasetin çarkları arasında başarılı olamadım. Üçüncü defa
oyunuza talibim’ diyerek çıkmanın uygun olmayacağı düşüncesindeydi.
Fakat 80 öncesi dönemde, AP İstanbul il kongresinde gıyabında, her iki
listeden de aday gösterilip kazanarak Hüsamettin Cindoruk’un
başkanlığındaki AP yönetim kurulunda bulunan Cinisli, rahmetli Turgut
Özal’ın da ANAP’ı kurarken aradığı ilk isimlerden biriydi. Metin
Emiroğlu ile birlikte Sadıklar Apartmanı’na giden Cinisli, burada
Özal’la görüşmüştü: “Hiç tereddüt etmeden ‘sizinle beraber tabii olurum
ağabey’ dedim. ‘Bizim bir tecrübemiz var ağabey, sen de biliyorsun. En
az 30-40 yılı bir arada yaşamış, dostluk yapmış insanlarla biz
Demokratik Parti’yi kurduk. Birbiri ile bu kadar anlaşan insanlar sonra
dağıldı. Bizim içimize bir yaban girdi, bizi perişan etti, parçalandık’
dedim.

-Kimdi o?

Onu söyleyelim mi, rahmetli olmuş. Ajans-Türk’ün sahibi Nejdet Evliyagil.”

Cinisli, Özal’a burada kimlerle beraber olduğunu, ikincisi, Aydın
Menderes’le ‘bir gün kendi siyasetimizi yapacağız diye bir kavlinin’
bulunduğunu beyan eder. Özal da “Orada tek kişi olacak, o da benim”
deyince zaten Süleyman Demirel’in tek adamlığından kaçan Cinisli, Aydın
Menderes’le kavlini de düşünerek, sonradan ‘acaba’ dese de pişman
olmadığı kararını o an verir. Burada Aydın Menderes’in ‘Kim giderse
gitsin ama sen gidersen beni ilzam edersin’ sözü de etkili olmuştur.
Fakat Aydın Bey, daha sonra politikaya ondan ayrı devam eder.

Milletvekilliğinden ayrılınca avukatlık da yapamayacağını anlayan
Cinisli, kardeşlerinin daveti ile Karaköy’de ticaretle alakadar olur.
1982 senesinde de İran’a önemli bir pancar motor ihracatı
gerçekleştirir. İran’dan dönüşünde teşhis konulamayan bir hastalığa
yakalanır. Cinisli, ancak Bakırköy Akıl Hastanesi Baştabibi olan
Yıldırım Aktuna tarafından tedavi edilebilir. Böylece onunla iyi bir
dostluk geliştirir. Cinisli’nin özelliklerini ve yakın çevresini bilen
Aktuna, onu İstanbul İl Başkanlığı için Çiller ile beraber DYP’ye davet
eden kişi olur. Buradaki ibretlik dönemden sonra Türkiye İçin Birlik
Hareketi’ne öncülük eden Cinisli, Recep Tayyip Erdoğan’ın AK Parti’yi
kurma sürecine paralel Türk siyasetinde ne yapılabilir sorusuna cevap
arar. AK Parti iktidara gelince de Hareket’ten vazgeçer.

Türk Folklor Kurumu’nun kurucularından Rasim Cinisli’ye göre DP
çizgisindeki yelpaze elan boştur: “Bu siyasi fikri 27 Mayıs darbesi
bile değiştirememiştir. Peki, bugün DP barajın altına inmişse, bunun
müsebbipleri kimlerdir? Sayın Demirel, Sayın Cindoruk, Sayın Çiller,
Sayın Ağar ve diğerleri bu sorumluluğun altında değil midir? Bizi bu
hâle düşürenler kurtarıcı olarak düşünülmektedir. Garabet şuradadır ki
bizi bu hâle düşürenleri hâlâ kurtarıcı olarak kabul etmekteyiz.”

‘Hayatının en büyük zenginliği olarak bildiği’ Ali Fuat Başgil’den
Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu’na, Mümtaz Turhan’dan Nurettin Topçu’ya,
Mehmet Kaplan’dan Faruk Nafiz Çamlıbel, Necip Fazıl Kısakürek’e kadar
çok değerlihocalar ve insanlarla beraber olan Rasim Cinisli,
şimdilerde, ilkokulu köyünde bitirip liseye kasaba ve şehirde devam
etmek isteyen başarılı çocuklara burs verme çabası içindedir; bunu
yaparken her vilayetteki hayır sahiplerine bu yolu hatır için değil
hayır için önermektedir. Şimdilik bu proje içinde 100 öğrenciye cevap
bulabilmiştir, bu hayır zinciri büyürse projeyi vakıf çatısı altında
geliştirmeyi hedeflemektedir.

AKSİYON