Sanma Şahım (Yavuz'un dörtlüğü)

Evet Sago son albümü Gölge Haramileri'nde bu söz hakkında gençleri haberdar etmek için parçasında kullandı ki işe yaramışa benziyor,Allah razı olsun kendisinden, biz de bu sözün hikayesini(rivayetini) anlatacağız size.

Sanma şâhım herkesi sen
sâdıkâne yâr olur
Herkesi sen dost mu sandın belki ol ağyâr olur
Sâdıkâne belki ol bu âlemde dildâr olur
Yâr olur ağyâr olur dildâr olur serdâr olur

"Yavuz Sultan Selim Han"

Şiirin güzelliğinin yanında bir de şöyle dâhiyane inceliği varmış:

Sanma şâhım / herkesi sen / sâdıkâne / yâr olur
Herkesi sen / dost mu sandın / belki ol / ağyâr olur
Sâdıkâne / belki ol / bu âlemde / dildâr olur
Yâr olur / ağyâr olur / dildâr olur / serdâr olur

(ağyar=aşık olan kişinin gözünde sevdiğiyle konuşan herkes
dildar=sevgili
serdar=başkomutan)

Hikayesi hayli ilginç beyit. Vezn-i aher sanatına verilebilecek ender
örneklerdendir.

Yavuz sultan selim daha yavuz olmadan şehzade selim iken yani; satranç oyununa
merak salar ve bir hayli gelişme sağlar. Aynı dönemlerde de İran’da bu yoğun
bir salgın gibi yayılmaktadır. Şehzade selim işi gücü bırakıp çapulcu giyimiyle
bir derviş şekline bürünerek tebdil i kıyafet İran’a varır. Bir handa oynamaya
başlar oyunu önüne geleni devirir, bayağı da ün salar. Ünü bir süre sonra
saraya şah İsmail’e kadar gider.
Şah bu ünlü satranç ustası derviş-i Rum'ı duyunca çağırın bir de benle oynasın
bakalım der.
Derviş selim gelir ilk oyunda kısa bir sürede yenilir. Şah şaşırır bunca ünü
yayılan derviş bu kadar acemice hatalar yapmaz vardır bunda bir iş düşüncesi
ile bir oyun daha ister.
Şah İsmail’in oyun tarzını görmek için ilk oyunda bilerek yenilen selim; ikinci
oyunda çok kısa bir sürede şah İsmail’i mat eder.
Şah İsmail sinirlenir:

- Bre Derviş! Hiç Şahlar mat edilir mi?

Yavuz da hemen cevabı yapıştırır:

-Şahların mat edilmeyeceği danışıklı dövüşünü bilseydim, elbette benim de
tavrım ona göre olurdu.

Şah İsmail iyice sinirlenir bir tokat yapıştırır. Fakat derviştir karşısındaki
sonuçta yarım akıllı bir gezgin... Bir kese altın verip yollanmasını emreder.

Şehzade selim tam huzurdan çıkacakken işte bu beyiti söyler

Sanma şahım herkesi sen sadıkane yar olur
Herkesi sen dost mu sandın belki ol ağyar olur
Sadıkane belki ol âlemde serdar olur
Yar olur ağyar olur serdar olur didar olur

O tokatın acısını unutmamak için de kulağına o ünlü küpesini takar ki kulağına
küpe olsun hikayesinin buradan geldiği rivayet edilir.

Çaldıran savaşı da bu öfkenin tezahürüdür der kimi kaynaklar. Hatta bu hikâyeyi
doğrulayacak şu ayrıntı da anlatılır:

çaldıran savaşından sonra silahdarı "padişahım böyle bir rivayet var siz
gerekten şehzadelik döneminizde İran’a kadar geldiniz mi" diye sorar.

Selim uzaklardaki bir çınarı göstererek silahdar ağa git şu ağacın altını kaz
ne bulursan senindir der. Gösterilen ağacın altında çürümüş bir kadife kese ve
iki avucu dolduracak derecede iran altını bulur.

Bu da böyle bir hikâyedir.

Sago bizden dedik ya cheers

Ya mübarek vezn-i aheri (yani şiiri yukarıdan aşağıda okusan,sağdan sola da okusan aynı sıra içinde) ilk kullanan sanatçı,düşünün yeni bir çığır açıyor sanatta, müthiş bişey yaa.

orasına değinmedim bile herkes anlar heralde

bunun bu örneği varken yıllar önce yapılmışken yaklaşık 1 yıl önce bu şekilde başka bi örnekle yabancılar kendilerine maletmişlerdi yazıkki kalkıpta bunun karşısında bunu ispatlayamadık

amasist demiş ki:: bunun bu örneği varken yıllar önce yapılmışken yaklaşık 1 yıl önce bu şekilde başka bi örnekle yabancılar kendilerine maletmişlerdi yazıkki kalkıpta bunun karşısında bunu ispatlayamadık

Bu konuda size sonuna kadar katılıyorum.