Türk bilimadamları dünya rekoru kırdı

85 milyon bilinmeyenli denklemi çözdük, hedef 100 milyon bilinmeyenli denklem!
Bilkent
Üniversitesi'nde görevli araştırmacılar, 85 milyon bilinmeyen içeren
dünyanın en büyük bilişimsel elektromanyetik problemini çözerek bir
dünya rekoruna imza attılar.

Önceki
rekorda da isimleri bulunan araştırmacıların son çalışmaları, savunma
sanayinde radar, uydu ve uzaktan algılama sistemlerinde çok daha ileri
teknolojilerin geliştirilmesi aşamalarında da kullanılabilecek.Çalışma,
daha az elektromanyetik dalga yaydığından insan sağlığına daha az zarar
verecek cep telefonu, bilgisayar gibi cihazların yapımından, çok hassas
tıbbi görüntüleme cihazlarının üretilmesine kadar pek çok alanda
yenilikler getirecek.

Çalışma, en büyük uluslararası bilimsel ve
teknik kuruluş olan Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Enstitüsü'nün
(IEEE) yayınladığı dergilerde
ve konferanslarda da duyuruldu.

Elektrik
ve Elektronik Mühendisliği Bölümü Öğretim üyesi ve Bilişimsel
Elektromanyetik Araştırma Merkezi (BİLCEM) Direktörü Prof. Dr. Levent
Gürel, BİLCEM'de doktora öğrencileri Özgür Ergül ve Tahir Malas ile 42
milyon bilinmeyen içeren bilişimsel elektromanyetik problemlerini
çözerek geçen yıl kırdıkları dünya rekorunu bu yıl iki katına
çıkardıklarını anlattı.

Geçen yıl kırdıkları bu rekordan daha
önceki rekorun ise 20 milyon bilinmeyeni bulunan bir problemin çözümü
olduğunu bildiren Gürel, ''Bir
yıldan az bir süre içinde BİLCEM'de
görevli araştırma grubu olarak, 85 milyon bilinmeyen içeren büyük
matris denklemleri çözerek dünya rekorunu iki katına çıkardık. Bu
başarımız, en büyük uluslararası bilimsel ve teknik kuruluş olan
Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Enstitüsü'nün
(IEEE) yayınladığı pek çok dergide ve düzenlediği konferanslarda da ilgili meslektaşlarımıza duyuruldu'' dedi.

''MÜTEVAZI TEKNOLOJİ, ANCAK GÜÇLÜ YÖNTEMLER...''

Milyonlarca
bilinmeyen içeren problemlerin çözümü için yüksek bellek ve güçlü
işlemciler içeren paralel süper bilgisayarların kullanıldığını dile
getiren Gürel, kullandıkları bu bilgisayarlar dünyadaki örnekleriyle
karşılaştırıldığında oldukça mütevazı kalmasına rağmen 85 milyon
bilinmeyeni bulunan bir denklemi çözebildiklerini söyledi. Gürel,
şunları kaydetti:

''Merkezimizde 32, 64 ve 128 çekirdekli ve
256-512 GB bellek içeren süper bilgisayarlarımız var. Fakat bu
bilgisayarlar, dünyadaki ilk 500, hatta ilk 5 bin bilgisayarın arasına
bile girmiyor. Biz dünyanın en büyük ve en güçlü bilgisayarlarını
kullanmadan böyle bir dünya rekoru kırdık. Oldukça mütevazı hesaplama
kaynaklarıyla dünyanın en büyük matris denklemlerinin çözülmesinin
sırrı, geliştirdiğimiz elektromanyetik yöntemler, matematiksel
yaklaşımlar ve paralelleştirme algoritmalarıdır.''

SAVUNMADA İLERİ TEKNOLOJİLER GELİŞTİRİLECEK

Prof.
Dr. Levent Gürel, milyonlarca bilinmeyeni bulunan problemlerin
çözümünün, savunma sanayinde, radarlar, uydu teknolojileri, uzaktan
algılama gibi alanlarla tıbbi görüntüleme, optik, nanoteknoloji,
metamalzemeler gibi pek çok disipline yarar sağladığını ifade
etti.Gerek savunma sanayine, gerekse sivil elektronik endüstrisine
yönelik araştırma çalışmalarının, Savunma Sanayi Müsteşarlığı (SSM),
ASELSAN, TÜBİTAK ve TÜBA gibi kurumlar tarafından desteklendiğini
vurgulayan Gürel, bu alandaki uygulamalarla ilgili şunları
söyledi:''Yaptığımız çalışmanın pek çok alanda uygulaması var. Örneğin,
uzaktan algılama, uydu teknolojileri, radarlar, nanoteknoloji gibi
alanlarda yaptığımız katkılar hem savunma, hem de sivil amaçlara hizmet
ediyor. Uçan, yüzen ve karada hareket eden hedeflerin uzaktan
algılanmasında, bunların radar izlerinin çıkarılmasında, yüksek
çözünürlüklü görüntülerinin elde edilmesinde kullanılacak teknolojik
alt yapı, şu an itibariyle hazır.''

SAĞLIKTA YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ CİHAZLAR ÜRETİLECEK

Tıp
alanına katkıda bulunabilmek için elektromanyetik prensiplerle çalışan
çok hassas görüntüleme cihazlarının tasarımına yönelik çalışmalar
yaptıklarını dile getiren Gürel, şöyle devam etti:''Bu çalışmalar
sayesinde, sadece deri üstünde değil, deri altında bulunan tümörlerin
de yüksek çözünürlüklü görüntüleri elde edilecek, gelecekte biyopsi
yapmaya gerek kalmadan tanı konabilecektir.Çok büyük elektromanyetik
problemlerin çözümünün sağlayacağı bir başka yarar için de cep
telefonlarının insan beyni içinde yarattıkları elektromanyetik dalga
dağılımının hesaplanması örneği verilebilir. İnsan beyni cep
telefonlarının ve baz istasyonlarının yaydığı elektromanyetik dalgalara
maruz kalıyor. Bu durumun zararlı olup olmadığı konusunda kesin bir
sonuca varılamıyor. Elektromanyetik hesaplama çalışmalarına dayalı
tıbbi görüntüleme yöntemleri sayesinde, beynin içindeki milyonlarca
noktada elektromanyetik alan düzeyleri hesaplanarak çok yüksek
çözünürlüklü görüntüler elde edilebilir. İşte bunu başarabilmek için
eskiden çözülemeyen ve hatta dünyanın pek çok yerindeki araştırma
merkezlerinde halen çözülemeyen çok büyük problemlerin çözümü
gerekiyor.''

RİSKİ AZALTAN ANTENLER YAPILACAK

Cep
telefonlarının ve baz istasyonlarının çevreye yaydığı elektromanyetik
dalgaların henüz kanıtlanmamış bir risk oluşturduğunu ve bu riskin
azaltılması için daha verimli çalışan antenlerin yapılması gerektiğini
vurgulayan Gürel, ''Böylece, cep telefonları ve baz istasyonları daha
az güç kullanarak daha iyi çalışacaklar ve elektromanyetik kirliliği
azaltacaklardır. Bu şekilde sağlık riskini azaltma şansımız var. Küçük,
hatta görünmeyen ve işlevi yüksek bir antenle bu riskleri azaltmak
mümkün. Geliştirdiğimiz simülasyon yöntemlerimizle anten tasarımlarını
yapabiliriz'' dedi.

Cep telefonları ile ilgili çalışmalarına
Nokia'nın ilgi gösterdiğini bildiren Gürel, cep telefonları gibi
taşınabilir bilgisayar antenlerini de görünmeyecek kadar küçük, ancak
çok verimli çalışacak şekilde tasarlayabileceklerini, bu konuya da
Vestel, IBM ve Intel gibi firmaların ilgi gösterdiklerini dile getirdi.

ABD'de
üyesi bulunduğu bir araştırma grubunun da arabalardaki antenler üzerine
çalışmalar yürüttüğünü belirten Gürel, bu antenlere de cep
telefonlarının bağlanabileceğini, böylece daha kaliteli iletişimin sağlanabileceğini kaydetti. Gürel, yakın gelecekte uydu
radyosu
ve TV yayınlarının alınabilmesi için bu tür antenlerin kullanılacağını
ifade ederek, ''Şu an dünyada pek çok firma bunları
araçlarına
takabilmek için tasarım çalışmaları yapıyorlar. Bu çalışma sonuçlarının
Türkiye'ye yakın bir zamanda geleceğini düşünüyoruz. Birkaç yıl sonra
araba satın alırken GSM, GPS ve uydu yayınlarına uygun anteni var mı
diye bakmaya başlayacağız'' dedi.

HEDEF 100 MİLYON BİLİNMEYENLİ DENKLEM

Doktora
öğrencileri Özgür Ergül ve Tahir Malas'la birlikte yürüttükleri
çalışmanın bir sonraki amacının 100 milyon bilinmeyenli denklemler
çözmek olduğunu kaydeden Prof. Dr. Gürel, ''Bu sadece büyük ve yuvarlak
bir sayı değil. Geliştirilecek olan bu kabiliyet, bilim dünyasında
karşılaşılan büyük, karmaşık ve önemli problemlere çözüm getirecek''
dedi.

Gürel, bu kabiliyetin öncelikle Türkiye'nin ihtiyaçlarını
karşılamaya yönelik olarak kullanılmasının planlandığını vurgulayarak,
şunları kaydetti:

''Bu bağlamda özellikle özel sektörün
BİLCEM'le irtibat kurmasını talep ediyoruz. Özel sektörün bizden
isteyebileceği elektromanyetikle ilgili
her türlü araştırma
çalışmasına şimdiden hazırlıklıyız. Geliştirdiğimiz kabiliyetlerimizi
endüstrinin hizmetine sunmaya çalışıyoruz. Çünkü
biliyoruz ki,
bilimde ilerlemenin, yeni teknolojiler geliştirmenin ve ekonomide
kalkınmanın hep birlikte yapılması gerekiyor. Ancak bu şekilde
yurt
dışından satın almaktan vazgeçemediğimiz cep telefonu, bilgisayar,
ilaç, uçak gibi ileri teknoloji ürünlerinin bir kısmını ülkemizde
üreterek ekonomimizin güçlenmesini sağlayabiliriz.''